การคิดทางการพยาบาล (Nursing Thinking) มีบทบาทสำคัญต่อการทำงานของพยาบาลวิชาชีพอย่างมาก เปรียบเสมือนเครื่องมือหลักที่ช่วยให้พยาบาลสามารถวิเคราะห์ปัญหา ตัดสินใจ และให้การดูแลผู้ป่วยอย่างมีประสิทธิภาพ บทบาทหลักๆ ของการคิดทางการพยาบาลมี ดังนี้

1. การวิเคราะห์ปัญหา พยาบาลจำเป็นต้องใช้การคิดวิเคราะห์เพื่อประเมินสภาวะของผู้ป่วย รวบรวมข้อมูล วินิจฉัยปัญหา และหาสาเหตุของปัญหาอย่างเป็นระบบ โดยอาศัยความรู้ทางการพยาบาล ประสบการณ์ ทักษะการคิดวิเคราะห์ และความเป็นนักสืบ

2. การตัดสินใจ จากข้อมูลที่รวบรวมและวิเคราะห์ พยาบาลต้องตัดสินใจเลือกวิธีการดูแลผู้ป่วยที่เหมาะสมที่สุด โดยพิจารณาจากหลักฐานทางวิทยาศาสตร์ ความรู้ทางการพยาบาล มาตรฐานการรักษา สภาพร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย รวมไปถึงความต้องการของผู้ป่วยและครอบครัว

3. การแก้ปัญหา เมื่อตัดสินใจเลือกวิธีการดูแลผู้ป่วยแล้ว พยาบาลต้องสามารถนำแผนการรักษาไปปฏิบัติได้อย่างมีประสิทธิภาพ แก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าที่อาจเกิดขึ้นระหว่างการรักษา และติดตามผลการรักษาอย่างใกล้ชิด

4. การสื่อสาร การคิดทางการพยาบาลช่วยให้พยาบาลสามารถสื่อสารกับผู้ป่วย ครอบครัว ทีมสหวิชาชีพ และบุคคลอื่นๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ พยาบาลต้องอธิบายข้อมูลเกี่ยวกับสภาวะของผู้ป่วย แผนการรักษา และผลการรักษาให้ผู้ป่วยและครอบครัวเข้าใจอย่างง่ายๆ ชัดเจน

5. การพัฒนาตนเอง การคิดทางการพยาบาลช่วยให้พยาบาลเรียนรู้และพัฒนาตนเองอยู่เสมอ พยาบาลต้องค้นหาความรู้ใหม่ ๆ เกี่ยวกับโรคภัยไข้เจ็บ เทคโนโลยี และวิธีการรักษาที่ทันสมัยอยู่เสมอ