การคิดอย่างมีวิจารณญาณ หมายถึง การใช้สติปัญญาคิดไตร่ตรองอย่างละเอียดรอบคอบด้วยเหตุผล ในเรื่องใดเรื่องหนึ่งโดยใช้ความรู้เจตคติ และประสบการณ์ในการรวบรวมข้อมูลหลักฐานที่น่าเชื่อถือ เพื่อนำไปสู่การ ประเมินสภาพการณ์ สมมติฐาน วิเคราะห์ตีความ และได้ข้อสรุปจากเหตุผลที่เหมาะสมในการนำไปใช้ตัดสินใจ
1. ตัดสินใจได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม ปลอดภัย:
● วินิจฉัยโรค วางแผนการรักษา สั่งยา ดูแลผู้ป่วย
● ตัดสินใจในสถานการณ์ฉุกเฉิน แก้ปัญหาเฉพาะหน้า
● ลดความเสี่ยง อันตราย ความผิดพลาด
2. แก้ปัญหาเฉพาะหน้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ:
● วิเคราะห์ปัญหา หาสาเหตุ หาทางแก้ไข
● คิดอย่างมีวิจารณญาณ เลือกวิธีแก้ไขที่ดีที่สุด
● แก้ปัญหาได้อย่างรวดเร็ว ทันท่วงที
3. พัฒนาคุณภาพการพยาบาล:
● คิดหาแนวทางใหม่ พัฒนาวิธีการพยาบาล
● นำหลักฐานทางวิทยาศาสตร์มาใช้ พัฒนาองค์ความรู้
● ส่งเสริมความพึงพอใจของผู้ป่วย ครอบครัว
4. ส่งเสริมความปลอดภัยของผู้ป่วย:
● ลดความเสี่ยง อันตราย ความผิดพลาด
● ดูแลผู้ป่วยอย่างปลอดภัย มีประสิทธิภาพ
● สร้างความมั่นใจ ความไว้วางใจ
1. การคิดวิเคราะห์
● วิเคราะห์ข้อมูล การตีความ หาข้อสรุป
● แยกแยะข้อมูลที่สำคัญ ไม่สำคัญ เชื่อถือได้ ไม่น่าเชื่อถือ
● หาสาเหตุ ผล ความสัมพันธ์ของข้อมูล
2. การคิดอย่างมีวิจารณญาณ
● พิจารณาข้อมูล หลักฐาน ประสบการณ์ ตัดสินใจอย่างมีเหตุผล
● มองสถานการณ์ในหลายแง่มุม คิดอย่างรอบคอบ ไม่ด่วนสรุป
● ตัดสินใจอย่างถูกต้อง เหมาะสม ปลอดภัย
3. การคิดสร้างสรรค์
● หาทางออกใหม่ แก้ไขปัญหา พัฒนาการพยาบาล
● คิดนอกกรอบ หาไอเดียใหม่ พัฒนาตนเอง พัฒนาองค์กร